Ali Berhan Palabıyık
Yapay zeka alanında yapılan çalışmalar arasında son zamanlarda en popüler olanı CHATGPT adı verilen dil modelidir. Giderek artan popülerliği gerek normal yazışmalar gerekse akademik alanda kullanımının hızla yükselmesine sebep oldu. Bu, öncelikle akademik dürüstlük gibi etik alanlar sonra da öğrencilerin gerçekten öğrenip öğrenmediğinin anlaşılamaması gibi konularda tartışmalara yol açtı. Bu yazıda bir öğrencinin gözünden CHATGPT kullanmanın nasıl bir şey olduğunu ve sahip olduğu fayda ve zararları anlatacağım. Öncelikle ChatGPT’nin ne olduğu ve nasıl sahip olduğu özellikleri geliştirdiğini ele alacağım. ChatGPT bir dil modelidir, yani çok sayıda metin verileriyle “eğitilmiş” ve insanlarla doğal bir şekilde sohbet edebilmek amacıyla tasarlanmıştır. Eğitiminde kullanılan metinlerin çeşitliliği nedeniyle kullanıcılardan gelen sorulara uygun bir şekilde yanıt verebilir. Bu metinler ile eğitildikten sonra insanlar ile birlikte test edilir ve daha da başarılı ifadeler üretmeye başlar. Şimdi öğrencilik hayatında ödev ve projelerin yapımında ChatGPT kullanmanın avantaj ve dezavantajlarına bakalım.
En öne çıkan avantajı olarak sorulara direkt olarak yanıt verebilme özelliği gösterilebilir. Normal bir tarayıcında bir soru aratan insan karşısına çıkan kaynakları kendisi okuyup hangi bilgilerin uygun hangilerinin alakasız olduğuna karar vermek zorundayken ChatGPT bu ayrımı otomatik gerçekleştirir. Bu da araştırma süresini oldukça kısalmasına sebep olur. Elbette ki öğrenciler olarak bir metnin tamamını yapay zekaya yazdırmak zorunda değiliz. Halihazırda var olan bir metnin dilini daha akademik hale getirmek, argümanlara uygun örnekler bulmak veya metni genel olarak uzatmak ChatGPT ile mümkün. Kısacası ChatGPT sadece bir şey üretmek için değil, bir şeyi düzenlemek için de oldukça kullanışlı bir araç. Bir metnin üslubundan kelime sayısına her şeyi dilediğiniz gibi özelleştirebilirsiniz. Sadece ödev için araştırma yaparken değil daha önce hiç karşılaşmadığınız bir konuyu öğrenmek için de oldukça uygun bir yol. Bir öğretmenin öğretme stili size uygun değilse yapabileceğiniz çok bir şey yoktur, oysa ChatGPT kullanırken “Bu konuyu 5 yaşındaki birine anlatıyormuş gibi anlat.”, “Yaratıcı analojiler kullan” gibi ifadeler ile nasıl daha iyi anlayacaksınız istediğiniz konuyu öyle anlatabiliyorsunuz.
Bu avantajların yanı sıra ChatGPT kullanmanın yanlış veya daha zahmetli olacağı durumlar da mevcut. Öncelikle ödevleri yapmak için sürekli yapay zeka kullanmak kişinin öğrenme kapasitesini ve problem çözme yeteneklerini zayıflatır. Bu bağımlılık riskinin yanı sıra ChatGPT yanlış, veya güncel olmayan veriler üretebilir. Metinler ile çalıştırılarak eğitildiği için tartışmalı bir konuda fikir vermesini istediğinizde muhtemelen size en popüler olan fikri savunacaktır, bu da ChatGPT kullanmanın size yanlış veya kısıtlı bir perspektiv sağlayacağı durumları örnektir. Gene bir öğrenci gözünden bakarak ChatGPT tarih, coğrafya gibi bilgi bazlı derslerde iyi yazılar üretip ders içereklerini de iyi bir şekilde anlatabilse de edebiyat gibi yorum ve analiz bazlı derslerde ürettiği yazıların kalitesi oldukça zayıf. En büyük sıkıntı ise matematik ve fizik gibi sayısal derslerde yola çıkıyor. Bazen basit aritmetiği bile yanlış yapan ChatGPT(ki eğer yeteri kadar uğraşırsanız ChatGPT size 1+1=3 ifadesesini sunacaktır) daha karmaşık fizik ve matematik konsetplerini tamamen yanlış bir şekilde açıklayabiliyor. Konsept açıklamanın yanı sıra lise düzeyindeki fizik ve matematik sorularını bütün kuralları ihmal ederek açıklıyor, yani sayısal alanda henüz çok yol kat etmesi gerektiği söylenebilir. Bunun yanı sıra bazen yazdığı metinler için kaynakça yazmasını istediğinizde var olmayan kaynakları uydurduğunu, veya sayfa sayılarını yanlış verdiğini görebilirsiniz. Bu da ChatGPT kullanırken dikkat etmeniz gereken durumlardan bir tanesi.
Sonuç olarak, ChatGPT'nin kullanımı öğrenciler için avantajlar ve dezavantajlar sunar. Ödevlerin daha hızlı tamamlanmasına, metinlerin düzenlenmesine ve karmaşık konuların anlaşılmasına yardımcı olabilen ChatGPT bununla birlikte, bağımlılık riski, yanlış veya hatalı bilgi sunma potansiyeli ve yaratıcı düşünme becerilerini azaltma gibi sonuçlara da yol açabilir. Akademik dürüstlük konusunda da tartışmalara yol açan ChatGPT kullanırken öğrencilerin kendi araştırma ve problem çözme yeteneklerini geliştirmeleri önemlidir. Her kullanım durumunda, ChatGPT'nin sunduğu bilgilerin doğruluğunu ve kalitesini değerlendirmek kullanan kişinin kim olduğundan bağımsız olarak bir zorunluluktur.
Comments